1.Психологиялыққызмет– бұлбілімалушылар мен тәрбиеленушілердіңоқууәждемесін, оқуүлгерімін, шығармашылықтұрғыданөзініңқабілетініскеасыруын, психологиялықжағдайдытұрақтандыруды, бейіндіктұрғыданөзін-өзіанықтаудыжәнебасқа да қолайлыжағдайлардықалыптастыруүшін орта білімберудіұйымдастыружөніндегіАЛҚАЛЫ ОРГАН. 2. Психологиялыққызмет - білім беру қызметіндегіқиындықтардыанықтауғажәнедиагностикалауға, кеңесберуге, психологиялық-педагогикалыққолдаукөрсетугежәнеинклюзивтібілім беру ортасыжағдайындақолдауғабағытталған, білімалушылардың, тәрбиеленушілердің, педагогтердің, ата-аналардыңнемесеөзге де заңдыөкілдердіңпсихологиялықӘЛ-АУҚАТЫН САҚТАУДЫ ЖӘНЕ НЫҒАЙТУДЫ КӨЗДЕЙДІ. 3. Психологиялыққызметтіңмақсаты– білімалушылардыңтабыстыоқуы, дамуы, әлеуметтенуіжәнекәсібибілім беру траекториясынсаналытаңдауынқалыптастыруүшінпсихологиялық-педагогикалықжәнеәлеуметтікжағдайларжасауғабағытталғанпсихологиялық-педагогикалыққолдаудыжүйеліұйымдастыру.

 

 

Психологиялық қызмет бағыттары:

 

1)     Диагностикалық (8 сағат)	Бүкілоқукезеңіндегібалалардыңерекшеліктерінпсихологиялық-педагогикалықзерделеу.
2) Консультациялық (8 сағат)	Білім беру үрдісініңқатысушыларынадербескөмеккөрсету.
3) Дамытушылық  (түзету) (8 сағат)	Білімалушыларменжәнетәрбиеленушілерменжаңабілімге, дағдылар мен қабілеттергеқатыстыуәждеменіқалыптастыру, олардыигерумүмкіндіктері, оқужәнетанымдыққызметтеөзін-өзікөрсетеалумүмкіндіктерібойыншажекежұмыс.
4) психологиялық-педагогикалық  ағарту (8 сағат)	Білімалушылар мен педагогтардыңкәсібиөсуіне, өзін-өзіанықтауынажәрдемдесу(сыныпсағаттар, семинарлар, ата-аналаржиналысы, педагогикалықкеңестер, интерактивтіәдістер мен дәрістер)
5) ұйымдастыру-әдістемелік (8 сағат)	ПҚ жұмысына мониторинг жүргізужәнеталдау, көрнекіматериалдардыдайындау, білімалушылар мен тәрбиеленушілердіңсүйемелдеуіменпәнаралықтәсілдіәзірлеу және ғылыми әдістемелік жұмысты жүргізу.

Психологиялық қызметті ұйымдастырудағы қолданылатын нормативтік құжаттар   1. Білім беру ұйымдарындағыпсихологиялыққызметтіңіскеасуы мен негізгіміндеттерібілімалушылардыпсихологиялық-педагогикалықсүйемелдеупринциптеріҚазақстанРеспубликасыОқу-ағартуминистрініңм.а. 2022 жылғы 25 тамыздағы № 377 «Орта білім беру ұйымдарындағыпсихологиялыққызметтіңжұмысістеуқағидаларынбекітутуралы» бұйрығыменнегізделеді.   2. Баланы қорлаудың (буллинг) алдыналутәртібіҚазақстанРеспубликасыныңӘділетминистрлігінде 2022 жылғы 21 желтоқсанда № 31180 болыптіркелген, https://adilet.zan.kz/rusсайтындаорналастырылған, ҚазақстанРеспубликасыОқу-ағартуминистрінің2022 жылғы21 желтоқсандағы № 506 «Баланы жәбірлеудің (буллингтің) профилактикасықағидаларынбекітутуралы» бұйрығындабекітілген.

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319 Заңы; •      Қазақстан Республикасының «Еңбек Кодексі» 2015 жылғы 23 қарашадағы № 414-V ҚРЗ; •      «Орта білім беру ұйымдарындағыпсихологиялыққызметтіңжұмысістеуқағидаларынбекітутуралы"ҚР ОҚУ-АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ  25.08.2022 ж. № 377 бұйрығы •      Мемлекеттікбілім беру ұйымдарықызметкерлерініңүлгіштаттарынбекітутуралыҚазақстанРеспубликасыОқу-ағартуминистрініңм.а. 2023 жылғы 21 шiлдедегi №224бұйрығы. •      "Педагог қызметкерлер мен оларға теңестірілген тұлғалардың лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы" ҚР БҒМ 2009 жылғы 13 шілдедегі № 338 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы ҚР Білімжәнеғылымминистрінің31.03.2022 № 121бұйрығы; •      "Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы" Қазақстан РеспубликасыБілімжәнеғылымминистрінің2020 жылғы 6 сәуірдегі № 130 бұйрығынаөзгерістер мен толықтыруларенгізутуралыҚазақстанРеспубликасыОқу-ағартуминистрінің2023 жылғы 17 наурыздағы № 68бұйрығы •      «Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуды, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын және арнайы оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында жұмыс істейтін педагогтерді және білім және ғылым саласындағы басқа да азаматтық қызметшілерді аттестаттаудан өткізу қағидалары мен шарттарын бекіту туралы» (ҚР БҒМ 27.01.2016 ж. №83 бұйрығы, ҚР Оқу-ағарту министрінің 30.12.2022ж. №533 бұйрығымен енгізілген өзгерістерімен) •       «Педагогикалық әдептің кейбір мәселелері туралы» өзгерістерімен және толықтыруларыменҚР БҒМ            2020 жылғы 11 мамырдағы №190 бұйрығы;

✓«ҚазақстанРеспубликасыныңКонституциясы» Конституция     1995 жылы 30 тамыздареспубликалықреферендумдақабылданған. ✓«Неке (ерлі-зайыптылық) жәнеотбасытуралы» ҚазақстанРеспубликасының 2011 жылғы 26 желтоқсандағы № 518-ІVКодексі ✓«ҚазақстанРеспубликасындағыбаланыңқұқықтарытуралы» ҚазақстанРеспубликасының 2002 жылғы 8 тамыздағыN 345Заңы ✓«Тұрмыстықзорлық-зомбылықпрофилактикасытуралы» ҚазақстанРеспубликасының 2009 жылғы 4 желтоқсандағыN 214-IVЗаңы. ✓«Балалардыденсаулығы мен дамуыназардабынтигізетінақпараттанқорғаутуралы» ҚазақстанРеспубликасыныңЗаңы 2018 жылғы 2 шiлдедегi № 169-VІ ҚРЗ.

Мақсаты:білім алушылардың психологиялық денсаулығын сақтау, қолайлы әлеуметтік-психологиялық жағдай жасау және білім беру үдерісіне қатысушыларға психологиялық қолдау көрсету.

Міндеті:1) тұлғалық және зияткерлік дамуына ықпал ету, өзін-өзі тәрбиелеу және өзін-өзі дамыту қабілетін қалыптастыру;

       2)ақпараттық қоғамның жылдам дамуы жағдайында олардың табысты әлеуметтенуіне психологиялық тұрғыдан жәрдем       

көрсету;

      3) тұлғасын психологиялық-педагогикалық зерделеу негізінде әрбір білім алушыға жеке тұрғыдан ықпал ету;

      4) психологиялық диагностиканы жүргізу және білім алушылардың шығармашылық әлеуетін дамыту;

      5) психологиялық қиыншылықтар мен білім алушылардың проблемаларын шешу бойынша түзету жұмыстарын жүзеге асыру;

      6) психологиялық проблемаларды шешуде және оқу-тәрбие жұмыстарының қолайлы әдістерін таңдауда ата-аналар мен

педагогтерге консультациялық көмек көрсету;

      7) білім беру үдерісі қатысушыларының психологиялық-педагогикалық құзыреттілігін көтеру

 

№

Іс-шаралар

Жұмыс бағыттары

Нысаналы  топ

Орындау мерзімі

Орындалу нысаны

Жауапты

Орындалу белгісі

1

2023-2024 оқу жылындағы психологиялық қызметтің жылдық  бойынша атқарылатын жұмыс жоспарын түзу, бекіту.

Ұйымдастыру кезеңі

Тамыз

Педагог- психолог

жоспар түзу, бекіту

2

Тамыз педагогикалық кеңесінің шешіміне сәйкес жаңа оқу жылында 1сыныптарға қабылданатын оқушылардың тізімін алу, жинақтау жұмыстары.

Тамыз

Педагог- Психолог Сынып жетекшілер

тізімін алу, жинақтау

3

Психологиялық жұмыстарды кедергісіз жүргізу мақсатында кабинетті жабдықтау жұмыстары.

Тамыз

Педагог- психолог

кабинетті жабдықтау

4

Мектеп әкімшілігімен бірлескен жұмыстарды жоспарлау (мектептің жылдық жоспарына сай педагогикалық кеңестерде қаралатын мәселелер, бестік одақ жоспарлары т.б)

Тамыз

Педагог- психолог

жоспар түзу, бекіту

1

Мектепке қабылданған баланың  психологиялық даярлығын анықтау. «Керн-Йирасек» тесті: - Ер адамның суретін салу; - Сөздер көшірмесі; - Нүктелер көшірмесі.

І. Диагностика

1 сынып

Қыркүйек

Педагог- психолог

Хаттама

2

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу» бағдарламасы бойынша жұмыстар. Кабинеттік  талдау

5-9 сынып

Қыркүйек

сыныпта

Педагог-психолог

Анықтама кесте Қызыл Сары Жасыл деңгейді анықтау

3

5 сынып оқушыларының бейімделуін анықтау. «Мектеп оқушыларының оқу мотивациясын зерттеу әдістемесі» «Н.Г.ЛУСКАНОВА» әдістемесі

5 сынып

Қыркүйек

Педагог-психолог

Анықтама

4

Жоғарғы сынып оқушыларының арасындағы құқықбұзушылықтың, булингтің  алдын алу мақсатында анонимді сауалнама.

3-9сынып

Қазан

Сыныпта

Педагог-психолог

Анықтама кесте

5

Бастауыш сынып  оқушыларының танымдық процестерін диагностикалау. Интеллектуалды даму және қабілет деңгейін анықтау. «Үйшік»әдістемесі «Моншақ»әдістемесі «Қызыл-қара  кесте» әдістемесі

2-3 сынып

Қазан

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

6

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу» бағдарламасы бойынша жұмыстар. Далалық зерттеу эссе жаздыру. «Менің отбасым » «Менің отбасым менің көзіммен» «Менің жанұям» «Менің ең жақын досым» «Достықтың кіліті неде?» «Менің арманым»

5-9 сынып

Қазан

5 сынып 6 сынып 7сынып 8 сынып 9 сынып

Педагог-психолог

Анықтама кесте

7

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу» бағдарламасы бойынша жұмыстар. Сауалнама

5-9 сынып оқушылары

Қараша

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама кесте

8

Ерекше білімді қажет ететін оқушылардың (үйде оқытылатын және инклюзив) эмоционалдық көңіл-күй мен таным процестерін зерттеу. Жасерекшелігіне қарай зерттеу жүргізу.

Ерекше білімді қажет ететін оқушылар

Қараша

Үйде оқытылатын оқушы

Педагог-психолог

Анықтама

9

Үлгерімі төмен оқушыларды диагностикалау.

2-7 сыныптар

Қараша

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

101

9- сынып оқушыларының мамандыққа бейімділігін анықтау мақсатында  «ДДС»Климов

9- сынып

Қараша

Кабинет

Педагог-психолог Кәсіптік бағдар пед

Анықтама

12

Дарынды оқушылармен жұмыс Тесттер кешені

1-9 сынып

Жыл бойы, қажеттілігіне қарай

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

13

ББЖМ қатысатын оқушыларға психологиялық ахуалын анықтау

4-9 сыныптар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

14

«Ерте жүктіліктің алдын алу» жұмыстары бойынша анонимді сауалнама жүргізу

8-9  сынып қыздары

Қараша Сәуір

Кабинет

Педагог-психолог «Қыз Жібек»  қыздар ұйымының жетекшісі

Анықтама

15

Ұжымның психологиялық ахуалын анықтау

Мұғалімдер

Қараша

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

17

Бастауыш сынып оқушыларының танымдық процестер және қарым-қатынас мәселелері, тұлғалық- мотивациялық аймағын диагностикалау. «Ағаш» әдістемесі

3-4 сыныптар

Желтоқсан

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

18

Оқушылар арасындағы діни экстремизмдік көзқарасын анықтау, алдын алу жұмыстары. Анонимді сауалнама.

5-9 сынып

Желтоқсан

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

19

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу » бағдарламасы бойынша жұмыстар  «Үй, адам, ағаш» проективті әдістемесі

5-9 сынып оқушылары

Желтоқсан

сыныпта

Педагог-психолог

Анықтама кесте

20

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу » бағдарламасы бойынша анықталған оқушылармен жеке әдістемелер жүргізу

Нысанына сәйкес

Қаңтар

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

21

Ата-аналармен жұмыс. Бала тәрбиесітуралыата-аналарғаарналғансауалнама

Ата-аналар

Тоқсанына бір рет

АКТ залы

Педагог-психолог

Анықтама

22

Балалардың мен жасөспірімдердің интернетке тәуелділігін анықтау

5-9 сынып

Ақпан

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

23

Мұғалімдермен жұмыс. «Мұғалімнің шығармашылық потенциялыңыз қандай?» сауалнама .

Мұғалімдер

Ақпан

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

24

Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын анықтау мақсатында «Түймедақ» әдіс

5-7 сынып

Наурыз

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

25

Ерекше білімді қажет ететін оқушылардың (үйде оқытылатын және инклюзив) эмоционалдық көңіл-күй мен таным процестерін зерттеу. Жасерекшелігіне қарай сауалнама алу.

Ерекше білімді қажет ететін оқушылар

Наурыз

Кабинет

Педагог-психолог

Анықтама

26

9 сынып  оқушыларының кәсіптік бағдарын анықтау. Я. Голланд тесті.

9 сыныптар

Мамыр

Кабинет

Педагог-психолог Кәсіптік бағдар беру педагог

Анықтама

27

Мектепке жаңадан келген оқушылардың мектепке бейімделуі бойынша оқушыларға , ата-аналарға, мұғалімдерге психологиялық кеңес беру.

Оқушылар ата- анналар, ұстаздар

Қырқүйек Қазан

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

28

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу » бағдарламасы аясында анықталған оқушылармен жұмыс жүргізу бойынша мұғалімдерге кеңес беру.

Ұстаздар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

29

Оқушылар арасында зорлық зомбылықты алдын алу бойынша оқушылар, ата-аналар, және мұғалімдерге кеңестер беру.

Ата-аналар ұстаздар оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

30

Оқушы қыздар арасында ерте жүктілікті алдын алу бойынша қыздар жиналысы

Ата-аналар оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

АКТ зал, Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

1

«Әкелер кеңесі» ұлдар жиналысы

Ата-аналар оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

АКТ зал

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

2

МАД тобының 1 сыныпқа дайындығы бойынша кеңестер беру.

Ата-ана оқушылар

Сәуір

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

3

Мектеп мұғалімдері арасында  бала психологиясының ерекшіліктері туралы және жас мамандардың кәсіби бейімделуі бойынша  кеңес беру

Ұстаздар

Жыл бойы сұраныс негізінде

АКТ зал

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

4

Тәртібі қиынға бейім, девиантты іс-әрекеткетті  мінез-құлқы қиын  оқушылармен жұмыс істеу мақсатында кеңес беру.

Ұстаздар ата -аналар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

5

ББЖМ қатысатын оқушыларға психологиялық кеңес

Оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

6

Оқушылар арасында құқықбұзшылық және діни экстремізімді алдын алу мақсатында кеңес беру жұмыстары.

Ата-аналар Оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

АКТ зал Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

7

Оқушылардың мамандық таңдауда психологиялық көмек беру мақсатында кеңес беру

Ата-аналар Оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

8

Дарынды және үлгерімі  төмен оқушыларға кеңес беру

Ата-аналар Мұғалімдер Оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

9

Оқушылардың жеке мәселелері бойынша

Оқушылар

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

10

Ата-аналардың жеке мәселелері бойынша

Ата-ана, оқушы

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

11

Мұғалімнің жеке мәселелері бойынша

Мұғалім

Жыл бойы сұраныс негізінде

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Кеңес беру журналына тіркеу

1

«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу » бағдарламасы бойынша анықталған «Тәуекел топ» (сары, қызыл) оқушыларымен жұмыс.

ІІІ. Дамытушылыық(түзету)

«Тәуекел топ» оқушылары

Айына  1 рет

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Хаттама

2

Ерекше білімді қажет ететін оқушылардың (үйде оқытылатын және инклюзив) эмоционалдық көңіл-күй мен таным процестері бойынша жұмыс.

Оқушылар

Айына  1 рет

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

хаттама, жұмыс динамикасы

3

Бастауыш сынып  оқушыларының танымдық процестерін төмен оқушылармен жұмыс.

Оқушылар

Қазан

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

хаттама, жұмыс динамикасы

5

Қажеттілікке қарай үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс

Оқушылар

Жыл бойы

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

хаттама, жұмыс  динамикасы

6

Оқушылар арасындағы зорлық-зомбылық пен діни экстремизмді алдын алу жұмыстары. Жасөспірімдер арасында зорлық-зомбылықтың, қатыгездіктің алдын алу - атты Баяндама «Діни эксремизм-қауіпті құбылыс дөңгелек үстел Діни экстремизм – бейбітшілік пен тұрақтылыққа төнген қауіп дөңгелек үстел

Оқушылар

Жыл бойы

Психологиялық кабинет

ДТІЖО

Хаттама

7

Жоғары және орта буын оқушыларының агрессиясы жоғары оқушыларымен жұмыс.

Оқушылар

Ақпан

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Хаттама

8

9- сынып  оқушыларына кәсіптік бағдар беру Мамандық – менің болашағымның таңдауы «Мамандықты дұрыс таңдай білейік» «Мамандық әлеміне саяхат»

Оқушылар

Сәуір

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Хаттама

9

Бастауыш сынып оқушыларының танымдық процестер және қарым-қатынас мәселелерінде қиындық туындаған оқушылармен жұмыс.

Оқушылар

Мамыр

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Хаттама

1

Интернет  желісіндегі кері әсер ететін сайттар жайында түсіндірме жұмыстар мен кибербуллингті алдын алу. Түсіндірме жұмыстары. «Сіз интернетке тәуелдісіз бе?» тақырыбында тернинг Интернеткетәуелділіктенқалайқұтылуғаболады? Дөңгелек үстел Ғаламторға тәуелділік  тақырыбында тренинг «Интернетке тәуелділіктің алдын алуда ата-ананың рөлі семинар тренинг

ІV. Психологиялық-  педагогикалық ағарту

Оқушылар

Жыл бойы

Психологиялық кабинет

Педагог-психолог

Хаттама

2

5 сынып оқушыларының орта буынға бейімделуітақырыбында«Өз балаңа үлгі бол!» тақырыбында ата-аналарға баяндама

Оқушылар

Қыркүйек

Педагог-психолог

Хаттама

3

Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудағы мектеп және отбасының өзара іс-әрекетінің мазмұны мен түрлері. Түсіндірме жұмыстары.

Оқушылар  ата-ана  мұғалім

Қазан

Педагог-психолог

Хаттама

4

Ерекше білімді қажет ететін оқушылардың (үйде оқытылатын және инклюзив) эмоционалдық көңіл-күй  мен таным процестерін анықтау қорытындысы бойынша. Интерактивтіәдістер.

Ата-аналар

Айына 1 рет

Педагог-психолог

Хаттама

5

ДОСБОЛLIKE: «Достық қолын ұсын» акциясы «Дос болайық, бәріміз!!» "Татулық - достық кілті" « Дос болу- киелі ұғым»

Оқушылар 3-4 сынып 5-7 сынып 8-9 сынып

Қазан

Педагог-психолог

Хаттама

6

Зорлық-зомбылықтың алдын алу бойынша ата-аналарға түсіндірме жұмысын жүргізу.  «Балаңызбен дос сырлас болыңыз» жаднама тарату. Ата-аналарға буллинг туралы жадынама тарату.  Баланың психологиялық -  эмоционалдық және физикалық денсаулығы - ата-ана үшін маңызды құндылық! жадынама

Оқушылар

Қазан

Педагог-психолог

Хаттама

7

Аутодеструктивтті мінез-құлықтың алдын алу  мақсатында  «Ең жақсы тәрбие мектебі бұл – отбасы» тақырыбында   психологиялық апталық ұйымдастыру

ұстаздар, оқушылар

Қараша

Педагог-психолог

Хаттама

8

Жоғарғы сынып оқушыларының арасындағы құқықбұзушылықты алдын алу жұмыстары. TEDx форматындағы кездесулер.

Оқушылар

Кезеңінде

ДТІЖО Педагог-психолог

Хаттама

9

. «ББЖМ-ға дайындық кезінде қобалжудың алдың алу жолдары» ұстаздарға арналған тренинг 4- сынып оқушыларын ББЖМ ға дайындау барысында "Біз біргеміз" атты психологиялық тренинг бір!» тренинг 9- сынып оқушыларының ББЖМ ға дайындау барысында  «Менің қолымнан барлығы келеді» тренинг-ойыны 9-сынып оқушыларының ББЖМ сәтті тапсырудың 7құпиясы  психологиялық семинр-тренинг

Ұстаздар оқушылар

Тоқсанына 1 рет

Педагог-психолог

Хаттама

10

Білім алушылардың ойын құмарлықтың алдын алу мақсатында « Ойынқұмарлық, тәуелділік (Лудомания)» тақырыбында семинар тренинг Компьютер ойындарына тәуелділіктен қалай арылуға болады?психологиялық

Оқушылар, сынып жеткешілер

Тоқсанына 1 рет

Педагог-психолог

Хаттама

11

"Мамандық таңдау- келешекті таңдау" тақырыбында9 сынып оқушыларымен Кәсіптік бағдар беру мақсатында  шақырылған қонақтармен «Ашық микрофон» форматында  кездесу.

Оқушылар

Сәуір

Педагог-психолог

Хаттама

12

Ата-аналармен жұмыс. Тренинг.           «Мен және менің балам» «Менің балам қандай?» «Өзара түсіністік өнері»  «Ата-ананың психологиялық денсаулығы»

Ата-аналар

Тоқсанына 1 рет

Педагог-психолог

Хаттама

13

Мұғалімдермен жұмыс. Тренинг. "Ата-анамен диалог" «Педагогтардыңкәсібижануы» «Жақсыкөніл-күй жанды жадыратады» "Мен ғажайыппын"

мұғалімдер

Тоқсанына 1 рет

Педагог-психолог

Хаттама

15

Аутодеструктивтті мінез-құлықтың алдын алу  мақсатында  « Психология әлеміне саяхат» тақырыбында психологиялық апталық ұйымдастыру

16

Оқушылар арасындағы зорлық-зомбылық пен діни экстремизмді алдын алу жұмыстары.

Оқушылар

Жыл бойы

ДТІЖО Педагог-психолог Әлеуметтік педагог

Хаттама

17

Бастауыш сынып оқушыларының танымдық процестер және қарым-қатынас мәселелерінде қиындық туындаған мәселелер бойынша жұмыс. Бағыт бағдар.

мұғалімдер

Мамыр

Педагог-психолог

Хаттама

Жыл бойынша психологиялық қызмет туралы талдамалық есептер

1

Мектеп педагогикалық кеңесте жоспардағы тиісті бағыттар бойынша атқарылған жұмыстар есебін беру

Кесте негізінде

Педагог- Психолог

Есеп беру

2

Мектеп директоры жанындағы  кеңесте кесте негізінде тиісті бағыттар бойынша атқарылған жұмыстар есебін беру

Кесте негізінде

Педагог-Психолог

Есеп беру

3

Ауданының білім бөліміне  атқарылған жарты  жылдық психологиялық қызметтің есебін тапсыру

Қантар

Педагог-Психолог

Жарты  жыл. есеп беру

4

Ауданының білім бөліміне  атқарылған жылдық психологиялық қызметтің есебін тапсыру

Мамыр

Педагог-Психолог

Жылдық есеп беру

5

Жоғары мекемелерден келіп түскен хаттар және сұраныстар негізінде атқарылған психологиялық жұмыстар бойынша есеп беру

Сұраныс негізінде

Педагог-Психолог

Есеп беру

 Педагог-психолог:                        Р. Түгелбаева

                                                                                                                       

                                                                                              Бекітемін:

                                                                                              Мектеп директоры:               Қ . Беркімбаев      

Б. Құдайназаров негізгі орта білім беретін   мектебінің   педагог-психологтың 

қыркүйек айының  айлық апталық  жоспары

қ/с	Атқарылатын   жұмыстар	Жұмыс бағыты	Нысаналы топ	Орындау  мерзімі	Орындау нысаны	жауаптылар	Орындау белгілері
1	Мектепке қабылданған баланың  психологиялық даярлығын анықтау. «Керн-Йирасек» тесті: - Ер адамның суретін салу; - Сөздер көшірмесі; - Нүктелер көшірмесі	тест	2-сынып	2.09 2024ж	Сыныпта	Педагог-психолог	Хаттама
2	Мектепке қабылданған баланың  психологиялық даярлығы бойынша ата-ана мен мұғалімдерге кеңес беру	Кеңес беру	Ата-аналарға	3.09/2024ж	Психологиялықт кабиниет	Педагог-психолог	Кеңес беру журналына тіркеу
3	Бірінші сынып жасындағы балаларға қызығушылығын арттыру мақсатында ойын жаттығулар	Түзету-дамыту	2-сынып	4.09/2024ж	сыныпта	Педагог-психолог	Анықтама
4	«Бестерек» жобасы мен  «Білім беру ұйымдарының білім алушылары арасындағы аутодеструктивті мінез-құлықтың алдын алу» бағдарламасы бойынша жұмыстар. Кабинеттік   талдау	Кабиниеттік талдау.	5-9	5-10. 09/2024ж	кабиниет	Педагог-психолог	Анықтама кесте Қызыл Сары Жасыл деңгейді анықтау

5	Интернет  желісіндегі кері әсер ететін сайттар жайында түсіндірме жұмыстар мен кибербуллингті алдын алу.	Психологиялық ағарту  және алдын алу.	5-9сынып	11-16 09/2024ж	АКТ зал	Педагог-психолог	Анықтама
6	Түсіндірме жұмыстары. «Сіз интернетке тәуелдісіз бе?» тақырыбында тернинг	Психологиялық ағарту  және алдын алу.	5-9сынып	17-20/09 2024ж	АКТ зал	Педагог-психолог	Анықтама
7	5 сынып оқушыларының бейімделуін анықтау. «Мектеп оқушыларының оқу мотивациясын зерттеу әдістемесі» «Н.Г.ЛУСКАНОВА» әдістемесі	әдістеме	5 сынып	23-26/09 2024	сыныпта	Педагог-психолог	Анықтама
8	Ата-аналарға оқушыларға кеңес беру	Кеңес беру	Ата-аналар	27-30./09 2024ж	кабиниет	Педагог-психолог	Журналға тіркеу.

                                  Педагог-психолог:                   Р. Түгелбаева

Йирасек-Керн тесті.

ХАТТАМА
Мерзімі: 14.10.2019ж.
Йирасек-Керн тесті.
Мақсаты: Баланың майда нәзік қимыл әрекеттерінің қалыптасқанын және үйлесімділігін анықтау.
Тест үш тапсырмадан тұрады:
1. ойға сүйене отырып ер адамның суретін салып дене бітімін бейнелеу;
2. жазба әріптерін үлгіден көшіріп салу;
3. нүктелер тобын көшіріп салу.
1.«Ер адамның суретін салу» әдістемесі.
Орындау ережесі: «Сендер күнделікті көптеген ер адамдарды көріп жүрсіңдер. Солардың сырт пішінін еске түсіріңдерші. Енді ер адамның суретін салыңдар».
Ер адамның суретін салғанда балалар осы кейіпкерді ойына түсіріп сол қиялын бейнелеу бойынша салады.
2. «Әріптерді көшіріп салу» әдістемесі.
Тапсырманың үлгісі салынған парақ балаларға таратып беріледі. Оның бетінде алты әріптен тұратын сөз жазылған. Балаға тапсырманы орындау тәртібі түсіндіріледі: «Мына парақта әріптер жазылған, оны дәл осындай етіп көшіріп сал. Әріптерді толық салып болғанша қаламды парақтың бетінен алма».
3.«Бір топ нүктелерді көшіріп салу» әдістемесі.
Балаға бір топ нүктелер (саны 20 дан аспауы керек) геометриялық фигураның пішініне ұқсатып салынған парақ беріліп, тапсырманы орындау шарты түсіндіріледі: «Мына параққа қара. Оның бетінде нүктелер салынған. Осындай суретті дәл қасына көшіріп сал».

Қатысқандар саны – 7

Тапсырма:
Ер адамның суретін салу. Әріптерді көшіру. Бір топ нүктелерді көшіру.
Нәтижесі:
Ер адамның суретін салу:
Дүйсенбекқызы А. – 8 балл
Жарқынбекқызы І. – 9 балл
Зейдолда Ж. – 3 балл
Мұқамғазыұлы З. – 8 балл
Мұқиятұлы Н. – 10 балл
Қақаымбекқызы Д. – 10 балл
Съезқызы Н. – 9 балл
Әріптерді көшіру:
Дүйсенбекқызы А. – 9 балл
Жарқынбекқызы І. – 10 балл
Зейдолда Ж. – 3 балл
Мұқамғазыұлы З. – 9 балл
Мұқиятұлы Н. – 10 балл
Қақаымбекқызы Д. – 10 балл
Съезқызы Н. – 10 балл

Бір топ нүктелерді көшіру:
Дүйсенбекқызы А. – 10 балл
Жарқынбекқызы І. – 10 балл
Зейдолда Ж. – 3 балл
Мұқамғазыұлы З. – 3 балл
Мұқиятұлы Н. – 10 балл
Қақаымбекқызы Д. – 10 балл
Съезқызы Н. – 10 балл

Қорытынды:
Мектепке даярлығы жақсы – Мұқиятұлы Нұрлат.Жарқынбекқызы Іңкәр.,.,Қақымбекқызы Динара. Дүйсенбекқызы Айсұлу. Съезқызы Нұрайым
Мектепке даярлығы орташа –Зейдолда Жібек.,Мұқамғазыұлы Заңғар.
Мектепке даярлығы қанағаттанарлық – жоқ.


Ұсыныс:
1. Сынып жетекшісі оқушылардың майда нәзік қимыл әрекеттерінің қалыптасуына ықпал ету.
2. Зейдолда Жібекті ата- ана тарапынан қадағалансын.


Сынып жетекшісі: Т.М.Сағадиева

Педагог-психолог: Р.И Машанло

 

Мектепке қабылданған баланың психологиялық даярлығы

            бойынша ата-анамен  мұғалімдерге кеңес беру.

Бала тәрбиелеудің он ережесі. 

1.Балаңды сүй! Яғни оның қасында барына қуан, ол өзі қандай болса, солай қабылда, оны қорлама, оны жәбірлеме, оны өзіне деген сенімділігінен айырма, оны нақақтан жазалама, оны өзіңнің сеніміңнен мақұрым етпе, сені жақсы көруіне жағдай тудыр. 

2.Балаңды қорға!Яғни оны жаны мен тәніне қауіпті нәрселерден сақта, тіпті-егер қажет болса-жеке мүдделерінді құрбан етіп, басынды қатерге байлай отырып қорға. 

3.Балаңа жақсы үлгі бол!Оның бойына дәстүрлі құндылықтарға деген құрмет сезімін дарыт, өзің де сол құндылықтарға сәйкес өмір сүр, балаға жауапкершілік сезіммен қара. Балаға үй іші тату, қарттарын құрметтеп, жақсы көретін, барлық туған-туысқандармен және досжарандармен етене жақын әрі шынайы байланыста болатын отбасы, ошақ қасы керек. Бала адалдық, кішіпейілділік, жарастық ұялаған отбасында өмір сүруге тиіс. Ата-ананың ерлі-зайыптылық адалдықты бұзуы, көре алмаушылық, арсыздық жолмен баю, балаға принципсіз байланыстар арқылы қандай да болсын пайда келтіру және т.б.-осының бәрі елдің ертеңгі азаматының моральдық бейнесіне мейлінше ұнамсыз әсер ететін «үлгі» құрайды. 

4.Балаңмен ойна!Яғни балаңа қажет уақыт ажырат, оған қалай сөйлеп, қалай ойнау ұнаса, солай сөйлеп, солай ойна, оның ойындарына шындап ден қой, оның ұғым-түсініктер әлеміне бейімдел. 

5.Балаңмен бірге еңбектен!Балаң жұмысқа қатысқысы келгенде, оны демеп жібер (үйде, бақта, бақшада). Балаң өсіңкірегенде шаруашылыққа қажетті барлық жұмыстарға қатыстырып үйрет. Қолы бос кездері мен каникул уақытында ол мектеп ұйымдастырған іс-қызмет түрлеріне қатысуға тиіс. 

6.Баланың оңай болмаса да, өз бетімен өмірлік тәжірибе алуына жол қой! Бала өз басынан өткерген тәжірибені ғана мойындайды. Сенің жеке тәжірибелігің балаң үшін көп жағдайда құнсыз болып шығады. Оған өзінің жеке тәжірибесін жинақтауға мүмкіндік бер, тіпті бұл белгілі бір тәуекелмен байланысты болған күнде де солай істе. Шамадан тыс қорғаштаған, қауіптің қай-қайсысынан да «қамсыздандырылған» бала көп жағдайда әлеуметтік мүгедекке айналады. 

7.Балаға адамдық бостандықтың мүмкіндіктері мен шектерін көрсет!Ата-анасы баланың алдымен әрқайсысының дарындары мен ерекшеліктеріне сәйкес адамның жеке басының дамуы мен тұлғалануының тамаша мүмкіндіктерін ашуға тиіс. Сонымен бірге оған кез-келген адам отбасында ...,ұжымда...және жалпы қоғамда өзінің іс-әрекеттерінің белгілі бір шектерін мойындауы және сақтауы тиіс екенін көрсету қажет (заңды ұстану және өмір салты ережелерін сақтау). 

8.Баланы тіл алғыш етіп үйрет!Ата-анасы баланың мінез-құлқын қадағалап отыруға және оның іс-қылықтарын оның өзіне де, басқаларға да нұқсан келтірмейтіндей етіп бағыттап отыруға міндетті. Баланы белгіленген ережелерді сақтағаны үшін қолпаштап отырған жөн! Алайда қажет болған жағдайда жаза арқылы ережелерді құрметтетіп отыру керек. 

9.Баладан пісіп–жетілу сатысына және өзіндік тәжірибесіне сәйкес шама-шарқы жететін пікірлер мен бағаларды ғана күт! Бала осынау соншама күрделі дүниеде бағдар жасап үйренгенше, оған ұзақ уақыт қажет. Оған қолыңнан келгенше көмектес, және де жинақтаған тәжірибесі мен өзінің пісіп-жетілу сатысына сәйкес өзіндік пікірін немесе қорытындысын айта алатын кезде ғана баладан оларды талап ет. 

10.Балаға еске түсіруге болатын құндылыққа ие әсерлерді басынан кешіруге мүмкіндік бер! Бала да, үлкендер сияқты, әсерлермен «қоректенеді», олар балаға басқа адамдардың өмір-тіршілігімен және айналадағы дүниемен танысуға мүмкіндік береді.


АТА-АНАЛАРҒА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ КЕҢЕС
Ата-аналарға психологиялық кеңес 

1. Балаларыңызды жетістік пен дәрежесі үшін емес, сол қалпында сөзсіз қабылдап жақсы көретіндігіңізді сездіртіңіз. 
2. Қателескені үшін баланы кекетіп, бетінен алмаңыз, басқа балалармен оны салыстырмаңыз. 
3. Баланың сұрақтарына жауап берген кезде шын және шыдамдылықпен жауап беріңіз. 
4. Күнде балаңызбен жеке сөйлесуге уақыт бөліңіз. 
5. Жас мөлшері әртүрлі адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасауға үйретіңіз. 
6. Баланың әрір жетістігі үшін мақтап отырыңыз. 
7. Балаға баға бермеңіз, оның іс-әрекетін бағалаңыз. 
8. Табысқа күшпен жетуге болмайды, сондықтан балаңызға күш көрсетіп, тапсырманы орында деп талап етпеңіз. 
9. Баланың қателік жіберуге құқығы бар екенін айтыңыз. 
10. Баланың «бақытты кездер банкісі» туралы ойлаңдар. 
11. Үлкендер балаға қалай қараса, бала да өзіне солай қарайды. 
12. Жалпы, өзіңізді баланың орнына қойып отырыңыз. 

Ата – аналарға кеңес 

1. Баланың берген жауабына шын және шыдамдылықпен жауап беріңіз. 
2. Балаңыздың жеке бөлмесі не бір бұрышы болуына жағдай жасаңыз. 
3. Балаңыздың шашылып жатқан үстеліне ұрыспаңыз, егер ол шығармашылық іс - әрекетпен айналысып отырса. 
4. Шешім қабылдауда өзіндік жеке жоспар құруына көмек көрсету. 
5. Балаңыздың кемістіктерін бетіне басып, басқа балалармен оны салыстырмаңыз. 
6. Күнде балаңызбен жеке сөйлесуге уақыт бөліңіз. 
7. Отбасымен шешетін мәселелерге балаңызды қатыстырып, оның жеке басының ой-пікірімен санасыңыз. 
8. Қателескені үшін баланы кекетіп, бетінен алмаңыз. 
9. Баланың әрбір жетістігі үшін мақтап отырыңыз. 
10. Жас мөлшері әртүрлі адамдармен дұрыс қарым-қатынам жасауға үйретіңіз. 
11. Қиын нәрселерді тауып және оны өз бетімен, жауапкершілікпен шешуге балаңызға көмек көрсетіңіз. 
12. Балаңызды жетістік пен дәрежесі үшін емес, сол қалпында сөзсіз қабылдап жақсы көретіндігіңізді сездіртіңіз. 
13. Балаңызбен бірге әңгімелер, ертегілер, фантастикалық оқиғалар құрастырып, баланың шығармашылық қабілетінің дамуына жағдай жасаңыз. 
14. Балаңыздың сүйікті ісіне керек кітап, ойын, т.б. құралдармен қамтамасыз етіңіз. 
15. Балаңыздың алған негізгі ісінің ойдағыдай орындалуына сеніміңіз болмаса да, сол істі өзі аяқталуына жағдай жасаңыз. 
16. Бала өз жұмысын көрсете алатын стенд жасап қойыңыз. 
17. Істеген жұмысының нәтижелі болуына көмектесіңіз. 
18. Баланың қойған талабына ерекше көңілмен қараңыз. 
19. Балаңыздың өткір ойлығына сеніп, әрдайым сенім артыңыз.

«СІЗ ҚАНДАЙ АТА – АНАСЫЗ?» (ата-аналарға арналған сауалнама)

НҰСҚАУ: «Төмендегі сұрақтарға үш түрлі жауап нұсқасымен жауап беріңіз: «иә» – 3 ұпай; «кейде» – 2 ұпай; «келіспеймін» – 1 ұпай. Бір жауапты таңдап, сұраққа шын көңілден жауап беріңіз».
1. Кез келген өз ісіңізді тастай салып, баламен айналыса аласыз ба?
2. Баланың жасын ескермей, онымен ақылдаса аласыз ба? 
3. Балаңызбен қарым-қатынас барысында жасаған қателіктерді мойындайсыз ба? 
4. Қателігіңіз үшін баладан кешірім сұрайсыз ба? 
5. Баланың жасаған ісі ашуландырған кезде өзіңізді ұстап, игере аласыз ба?
6. Баланың орнына өзіңізді қоя аласыз ба? 
7. Бір сәтке мейірімді адам деп сізге сенуге бола ма? 
8. Балалық шағыңыздан ескерілетін жағдай айтасыз ба? 
9. Балаға уәде беріп, жақсы мінез-құлқын ескере отырып, уәдені орындайсыз ба? 
10. Бала жүрегін жарақаттайтын сөздер мен сөз тіркестерін атамауға тырысасыз ба? 
11. Балаға өзі қалаған ісін жасауға, өзін еркін ұстауға бір күндік мүмкіндік бересіз бе? 
12. Басқа бала сіздің балаңызды ренжітсе, көңіл аудармайсыз ба? 
13. Баланың көз жасының, еркелігінің уақытша екенін көре тұрып, соған қарсы тұра аласыз ба?

Келесі кезекте барлық ұпай санын қосыңыз.
0-16 ұпай. Бала тәрбиесі сіз үшін үлкен мәселе. Бала тұлғасын дұрыс қалыптастыру үшін мұғалімнің көмегіне сүйеніңіз. 
16-30 ұпай. Сіз үшін балаға қамқорлық жасау бірінші кезектегі маңызды іс. Сіздің бойыңызда тәрбиешінің қабілеті бар, бірақ іс жүзінде ретпен және бір қалыпты мақсатпен қолдануыңыз керек. Кейде қатал, кейде жұмсақсыз. Сізге жауапкершілік жөнінде ойлану керек.
30-39 ұпай. Бала сіздің өміріңіз үшін ең қымбат болғаны. Сіз балаңызды тек қана түсініп қоймай, әрі ойын тануға, сыйлы көзбен қарауға тырысыңыз.

Бірінші сынып жасындағы   балаларға қызығушылығын арттыру мақсатында ойын жаттығулар

                               түзету-дамыту

Ұлы педагог В.А. Сухомлинский ойын ойнамай бала толыққанды дамымайды деп жазған. Ойынға да басқа оқыту формалары

сияқты арнайы психологиялық қағидалар талап етіледі. Басқа да кез – келген іс – әрекеттер сияқты ойын әрекеті

де сабақ кезінде ынталандыруды қажет етеді, ең бастысы оқушылар ойынның қажеттілігін сезіну керек. Негізгі

рөль оқушының ойынға қатысудағы психологиялық және интеллектуалдық дайындығымен сипатталады. Ойын

кезіндегі көңіл – күй, өзара түсіністік, достық қарым – қатынасты қалыптастыру үшін мұғалім әр ойынға

қатысушының мінез – құлқын, темпераментін, жинақылығын, ұстамдылығын және денсаулығын ескеруі керек.

Ойынның мазмұны қатысушылар үшін қызықты және ойын соңында нәтижиесі анық көрінетіндей маңызды

құндылықтарын сезінетіндей болуы тиіс. Әр баланың ойын әрекеті сабақ кезінде алған білімдері мен білік –

дағдыларына негізделеді, ол әрекеттер күделікті әсерлі шешімдер қабылдауға, өздерін және қоршаған орта

мүмкіндіктерін дұрыс бағалай білуге тәрбиелейді. Әр сабақ мұғалім жемісі. Күнделікті сабақтағы бір

сарындылық оқушылардың ынтасын, қызығушылығын жоғалтады. Сондықтан сабақты түрлендіріп, ойын

сәттерін қолданып өткізсе, сабақтың мазмұны ашыла түседі. Өйткені ойын оқушының бойындағы жақсы

қасиеттерді қалыптастыруға, әлеуметтік өмірдегі процестерге өзінше баға беру мен пайыздай алушылыққа

үйретіп, адамдармен қарым- қатынас жасауға тәрбиелейді, зейіні арта түседі, есте сақтау қабілеті дамиды. Ойын

арқылы балалар әлем есігін ашады, шығармашылық қабілеттері артады. Әрбір ұстаздың мақсаты – сабақ сапасын

көтеру, түрлерін жетілдіру, сабаққа оқушының қызығушылығын арттыру. Сондай – ақ бүгінгі таңда елімізде

оқыту мазмұны жаңартылып, сабақтарда озық технологияларды қолдануымыз керек. Сондай технологияның бір

түрі – ойын арқылы оқыту технологиясы. «Егеменді еліміздің тірегі – білімді ұрпақ» десек, білімнің негізі

бастауышта қаланатыны белгілі. Бастауыш сыныптағы әртүрлі пәндер оқушы білімін дамытып, танымдық

қабілетін сомдауға үлкен үлес қосады. Балаларды оқытуда және тәрбиелеуде ойынның рөлі, педагогикада бұрын

да, қазір де қарастырылып келеді. Алдыңғы қатарлы педагогтардың бәрі де ойынды нағыз керекті және маңызды

іс – әрекет деп түсінеді. Ойын балалар үшін оқу да, еңбек те болып табылады. Ойын – айналадағы дүниені тану

тәсілі. Ойын балаларға өмірде кездескен қиыншылықтарды жеңудің жолын үйретіп қана қоймайды,

ұйымдастырушылық қабілетін қалыптастырады. А. С. Макаренко: «Ойын балалар өмірінде өте маңызды зор

нәрсе, үлкендердің қайраткерлігі, жұмысы, қызметі қандай маңызды болса, балалардың ойыны да сондай

маңызды». Ойында бала қандай болса, өскен кезде жұмыста да, көбінесе, сондай болады. Мектептегі оқушы

өмірінің көп бөлігі 45 минуттық сабақ кезінде өтеді. Міне, осы кезде оқушы тек білім алып қана қоймай

шығармашылықпен зерттей білуге үйренуі керек. Білімді алуда іс – әрекетке үйренген баланың бойында алған

білімі ұзақ уақыт сақталады және ол жұмыс істеуде, ізденуге, таңдауға, т. б. үйренеді. Тиімді қолданылған ойын

мұғалімнің түсіндіріп отырған материалын оқушылардың зор ынтамен тыңдап, берік меңгеруіне көмектеседі.

Өйткені кейбір сыныптағы оқушылардың аңсары сабақтан гөрі ойынға ауыңқырап тұрады. Әр сабақта ойын

түрлерін орынды қолданып, оны қызықты етіп өткізу арқылы бүлдіршіндердің оқуға деген ынта – ықыласын,

пәнге қызығушылығын арттыруға болады. Ойын баласы сабақта зерігіп, шаршаған кезде қолданылатын ойынның

бір түрі «сергіту сәті». Сабақта сергіту сәтін оқушының шаршағанын басу үшін ғана емес, оның тәрбиелік мәніне

де назар аудару қажет. Түрлі би қимылдары арқылы да сергіту сәтін жандадыруға болады. Мысалы:

«Шөжелерім», «Айгөлек», «Қара жорға». Бастауыш сынып оқушыларын ойната отырып, ойландырып, балаға

тәрбиелік мәні зор ойындар арқылы дамытуға болады. Бұл кезде жақсы оқушы дамып, нашар оқушы қалып

қоймайды. Жақсы оқушы мүмкіндігіне дейін дамып, нашар оқитын оқушы өз мүмкіндігінше іс – шараларға

араласып, өз үлесін қосып отырады. Қорыта айтқанда, кез – келген ойын түрлерін сабақта ойнатқанда

оқушыларда әрекет пайда болады, дүниетанымы кеңейеді. Сөйтіп оқушы ой – өрісін ойын арқылы дамытады.

Соңғы нәтижиеде ойнай отырып, білім көрсеткішіне өз үлесін қосады. Артта қалған, жасық, мектептен қорқатын,

оқуға енжер, күшпен оқитын оқушы болмайды. Керісінше, баланың өмірі, қоршаған ортаны танып білу, еңбекке

қатынасы, психологиялық ерекшеліктері ойын үстінде қалыптасады. Ойындар – оқушылардың сабаққа

белсенділігін, қызығушылығын арттырады, шығармашылық қабілетін ұштайды. В. А. Сухомлинскийдің сөзімен

айтқанда: «Ойынсыз ақыл - ойдың қалыпты дамуы да жоқ және болуы мүмкін емес. Ойын дуниеге қарай ашылған

үлкен жарық терезе іспетті, ол арқылы баланың рухани сезімін, өзін қоршаған дүние туралы ұштастырады.

Білімге құмарлық пен еліктеудің маздап жанар оты», - деген екен. Тиімді қолданылған ойын мұғалімнің

түсіндіріп отырған материалын оқушылардың зор ынтамен тыңдап, берік меңгеруіне көмектеседі. Қызықты ойын

түрінен кейін олар тез серігіп, тапсырманы ықыласына әрі сапалы орындайтын болады.

Бастауыш сыныпта қазақ тілін оқып үйрету барысында ойындардың алатын орны ерекше. Әр сабақтың

тақырыбына сай ойындарды пайдаланып отыру оқушылардың тіл үйренуге деген қызығушылығын, ынтасы мен

зейінін арттырады. Басты мақсат – ойын әрекеттері арқылы тілдік материалдарды меңгертіп, сөздік қорды

молайтып, тілдесім әрекетіне жетелеу.

Ойын барысында грамматикалық анықтамаларды, тілдік нормаларды игерту мүмкіндіктері мол болады.

Сабақта мұғалімнің диктаторлық рөлі жойылып, оқушылар серіктестікке, ынтымақтастыққа, бірігіп жұмыс

істеуге деген қызығушылықтары артады. Адамның жас ерекшелігіне қарамай, яғни адам балалық шағынан бастап

кәрілікке жеткенше ойын қажеттілігі жетелеп отырады. Ал жас баланың ой-өрісі ойын арқылы дамиды. Ойын

барысында баланың адамгершілік қасиеттері, өмірге деген көзқарасы, қызығушылығы қалыптасады. Ойын

арқылы сыныптағы нашар оқитын оқушыларды да сабаққа нәтижелі тартуға болады

Қазақ тілі сабағындағы ойын технологиясының мақсаты: оқушылардың сабақта үйренген сөздерін ауызекі

сөйлеуде, күнделікті қарым-қатынаста дұрыс қолдануға үйрету. Барлық сыныптарда «Жыл мезгілдері» деген

модуль бар. Мен өз сабақтарымда (нәтиже сабақта) көптеген ойын түрлерін қолданамын.

Ойын: «Кім тез? »

Тапсырма: Ай аттарын дұрыстап жаз.

1. ңақарт

2. пақна

3. уарзын

4. рымма

5. мысума

Бұл ойынды жеке, топ бойынша өткізуге болады. Бұл ойын оқушылардың буынға дұрыс бөліп оқу

дағдысын дамытады. Оқушылардың қызығып ойнайтын ойыны «Адасқан айлар».

22 №02 (46) February 2023

Біздің журналға – 5 жыл!

Төрт қорап дайындайсыз. Әр қорап сыртында жыл мезгіліне сай сурет болады, ай аттарын ауыстырып

саласыз, оқушы әр айды жыл мезгіліне сай тауып салады. Бұл ойынды уақытпен ойнатуға болады. Ойын

оқушының тез оқу, қимылдау дағдысын қалыптастырады. Мұғалім оқушының ай аттарын, жыл мезгілін есінде

қалай сақтағанын бағалайды. Сөздік диктант үнемі жүрсе баланы жалықтырады, сондықтан бұл ойынды

оқушылар қызыға ойнайды. Осы ойын арқылы шағын диалогты ойнатуға болады.

Мұғалім оқушының ай аттарын, жыл мезгілін есінде қалай сақтағанын бағалайды. «Сымсыз телефон»

ойыны. Лексикалық бақылауды ауызша жүргізілгенде қолданамыз. Мысалы тақырыбы: «Қалада. Қаладағы

мәдени орындар». Оқушы телефон тұтқасын алады да сөзді айтады. Біздің қала – аудармасын 2 – ші оқушы. Ары

қарай жалғаса береді. Оқушылар көбінесе сабақта ойын түрлерінің жиі болуына жақсы дағдыланады.

Мысалы: жануарлар атауларын жақсы естерінде сақтап қалулары үшін мынандай ойын түрін жүргіземін

«Адасқан төлдер» ойыны.

Төрт түлік малдың сүреттері тақтада ілулі тұрады және суреттердің қасында жануарлардың өз балалары

сүреттелмеген. Сонымен балалар төрт түлік малдың қозысын, ботасын, бұзауын, құлынын тауып тақтаға шығып

жазады. Бұл ойын балалардың тез ойлану, дұрыс жазу дағдыларын қалыптастырады. Сабақтарда қолданатын

ойын элементтері оқушылардың белсенділігін арттырып, оларды ынталандырады, теориялық білімдерін

практикада қолдануға үйретеді. Кез келген ойын элементі сабақта екі түрлі мақсатқа бағытталады. Оның

біріншісі – оқушының сабаққа қызығушылығын, ынтасын арттыру, тілін дамыту, екіншісі – оқушыларды

тапқырлыққа баулып, зейініне, ойлау қабілетін арттыру.

Ойын элементтерін тиімді қолдану бастауыш сыныптарда өте тиімді деп ойлаймын, себебі тез жазу, оқу,

мазмұндау дағдылары қалыптаспаған оқушыларды біріңғай жаттығу жұмысы жалықтырады, ал ойын

технологиясы керісінше пәнді сүюге, қызығуға ықпал жасайды.__

«Диқан»  жалпы білім беретін мектебінде «Бірінші сынып жасындағы   балаларға қызығушылығын арттыру  

                            мақсатында ойын жаттығулар  түзету-дамыту»  жүргізілудің

   

 

                                          Анықтамасы

 

Мақсаты:  Ұлы педагог В.А. Сухомлинский ойын ойнамай бала толыққанды дамымайды деп жазған. Ойынға да басқа оқыту формалары

сияқты арнайы психологиялық қағидалар талап етіледі. Басқа да кез – келген іс – әрекеттер сияқты ойын әрекеті де сабақ кезінде ынталандыруды қажет етеді, ең бастысы оқушылар ойынның қажеттілігін сезіну керек. Негізгі рөль оқушының ойынға қатысудағы психологиялық және интеллектуалдық дайындығымен сипатталады.

    Міндеттері:  Ойын кезіндегі көңіл – күй, өзара түсіністік, достық қарым – қатынасты қалыптастыру үшін мұғалім әр ойынға

қатысушының мінез – құлқын, темпераментін, жинақылығын, ұстамдылығын және денсаулығын ескеруі керек.

Ойынның мазмұны қатысушылар үшін қызықты және ойын соңында нәтижиесі анық көрінетіндей маңызды

құндылықтарын сезінетіндей болуы тиіс. Әр баланың ойын әрекеті сабақ кезінде алған білімдері мен білік –

дағдыларына негізделеді, ол әрекеттер күделікті әсерлі шешімдер қабылдауға, өздерін және қоршаған орта

мүмкіндіктерін дұрыс бағалай білуге тәрбиелейді. Әр сабақ мұғалім жемісі. Күнделікті сабақтағы бір

 

Қорытынды: Ойын элементтерін тиімді қолдану бастауыш сыныптарда өте тиімді деп ойлаймын, себебі тез жазу, оқу,мазмұндау дағдылары қалыптаспаған оқушыларды біріңғай жаттығу жұмысы жалықтырады, ал ойын технологиясы керісінше пәнді сүюге, қызығуға ықпал жасайды.

                                     Педагог-психолог:                Ж.Асқарова

Интернет желісіндегі кері әсер ететін сайттар жайында түсіндірме жұмыстар мен кибербуллингтің  алдын алу

Интернет-кеңістіктегі агрессивті мінез-құлық Қазақстанда және шетелдерде жасөспірімдер арасында жиі кездесе бастады. Қазіргі уақытта кибербуллинг өте кең таралып, ең өзекті мәселеге айналып отыр. Мұндай психологиялық зорлық-зомбылықтың түріне мектептегі жасөспірімдерге жиі ұшырайды. Ақпараттық технологиялар мен басқа да байланыс құралдарының дамуымен жасөспірімдерді қудалау нақты өмірден Интернетке көшті. Мақалада білім беру ортасындағы буллинг пен кибербуллинг мәселелерін зерттеуге арналған кейбір заманауи шетелдік зерттеулерге шолу жасалған. Сонымен қатар, жасөспірімдер мен жастар арасындағы заманауи технологиялар мен Интернет арқылы жасалатын кибербуллингті зерттеген шетелдік әдебиеттерде қарастырылған. Бұл мәселенің негізгі ерекшеліктеріне қысқаша сипаттама берілген, кибербуллингтің негізгі себептері талданған. Қазақстан заңнамасында кибербуллингтен қорғаудың тиімді құралдарының жоқтығына ерекше назар аударылған. Авторлар жазаның шамалы мөлшері және істердің осы санаттары бойынша соттылықтың болмауы азаматтардың жазасыздық сезімін тудырады және кибербуллингтің өсуіне әкелді деген қорытынды жасайды. Мақалада буллингпен тиімді күресу үшін медитация тәжірибесін енгізу ұсынылған. Оқушылар арасында қудалаудың туындауын және дамуын болдырмауға бағытталған алдын алу іс-шараларын әзірлеу және мәселені одан әрі зерделеу қажеттілігі мәселелері ашылған. Бұл зерттеу кибербуллингтің алдын-алу және алдын-алу шараларын жасауға мүмкіндік береді. Педагогтердің, психологтардың, әлеуметтанушылар мен заңгерлердің күшімен кибербуллингті зерттеу қажеттілігі негізделген.

Кіріспе

Әлеуметтік желілер жыл сайын бүкіл әлемде қарқын алып келеді, ал 2020 жылы басталған коронавирустық пандемия бұл үдерісті жеделдетті. Дүниежүзілік банктің мәліметі бойынша, әлемде пандемия кезінде интернет-трафик 47 пайызға өсті, бұл бір жағынан білім берудің онлайн режиміне көшуіне байланысты.

Сонымен қатар, мұндай жылдам цифрландырудың теріс жақтарыда бар, атап айтқанда: онлайн алаяқтық, киберқылмыс, аккаунтты бұзу және кибербуллингтің өсуі. Соңғысы туралы айтатын болсақ, желідегі қорқыту немесе кибербуллинг үрдісі барған сайын танымал бола бастады. Mail.ru ресейлік интернет-компаниясының зерттеуіне сәйкес, пандемия кезінде желідегі агрессия деңгейі 47 % -ға өсті, ал Рунет қолданушыларының шамамен 58 % -ы қорқытудың түрлі көріністеріне тап болды [1]. Біздің еліміздегі интернет тұтынушылар көпшілігі орыс тілді сайттардың тұтынушылары болып табылады.

Мамандардың зерттеуі бойынша, 11 мен 15 жас аралығындағы жасөспірімдердің 11 %-ы басқа адамдарға кибербуллингке қатысқан, ал 12 % өздеріне кибербуллинг жасағанын мойындаған. Кибербуллингке ұшыраған жасөспірімдердің 80 % қыз балалар екені анықталған [2].

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2020 жылдың 2 қыркүйегіндегі Қазақстан халқына жолдаған Жолдауында кибербуллинг мәселесіне назар аударды және осы мәселені реттеу үшін заңнамалық базаны әзірлеуді тапсырды [3].

БҰҰ кибербуллингті Бала құқықтары жөніндегі БҰҰ Конвенцияның 19-бабын бұзады деп таниды. Бұл Конвенцияға сәйкес, кәмелетке толмағандарды кез келген физикалық, психологиялық немесе психикалық формадан қорғануға кепілдік беріледі. 2014 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы буллингтің кез келген нысанымен күрес бойынша қарар қабылдады және қатысушы-мемлекеттерді балалар мен жасөспірімдерді қорғау бойынша белсенді күресуге шақырды.

Қазақстанда 2020 жылы мониторинг барысында интернет ортада кибербуллинг бойынша 70 мыңға жуық фактілер анықталды, ал 1800-ге жуық әлеуметтік желілер әкімшілігіне және мессенджерлерге материалдарды жою туралы өтінішпен жіберілді. Ал 2021 жылы бұл көрсеткіштер өсті — 140 мыңға жуық заң бұзушылық фактілері анықталды [4].

Буллинг ХХ ғасырдың 60-шы жылдарынан бастап шет мемлекеттерде белсенді зерттеле бастағанына қарамастан, біздің елімізде бұл тақырып құқықтық қалыптасу үстінде. Осы тақырып бойынша мына шетелдік ғалымдар айналысқан болатын: B. Latanе, S. Nida, (1981) [5]; D. Olweus, (1993) [6]; Y. Benjamini, Y. Hochberg, (1995) [7]; R. Slonje, P.K. Smith, (2008) [8]; R.S. Tokunaga, (2010) [9].

Зерттеудің объектісі – 10 және 21 жас аралығындағы жастар.

Зерттеудің пәні — әлеуметтік желілердің жастардың девиантты мінез-құлығына әсер етуі.

Мақаланың мақсаты — кибербуллингтің негізгі детерминанттарын анықтау және оның пайда болу мен таралу алгоритімін, криминологиялық, әлеуметтік, құқықтық себептерін зерделеу және профилактикалық шараларды ұсыну.

Мақсатқа жету үшін мынадай міндеттер қойылды:

• кибербуллингтің түрлерін талқылау;
• кибербуллинг бойынша шетелдік мемлекеттердің заңнамасына салыстырмалы талдау жасау;
• кибербуллингке алып келетін себептерді анықтау;
• кибербуллингтің алдын алу бойынша ұсыныстар әірлеу.

Әдістері мен материалдар

Тақырыпты зерттеу мақсатында Қазақстан Республикасы мен шет мемлекеттердің ғылыми қайнар көздері мен заңнамалары зерттелді және талданды. Буллингтің құқықтық аспектілерін талдау кезінде келесі әдістер қолданылды: талдау және синтез, индукция және дедукция, салыстырмалы аналитикалық, ғылыми жалпылау, логикалық, формальды құқықтық, сауалнама алу әдісі. Сауалнама алу әдісі мұғалімдерге, оқушыларға және олардың құрдастарына қатысты пайдаланылды.

Нәтижелер мен талқылаулар

Кибербуллингтің түрлері. Кибербуллинг — бұл сандық технологияларды пайдалану арқылы қорқыту. Кибербуллинг әлеуметтік желілерде, мессенджерлерде, ойын платформаларында және ұялы телефондарда болуы мүмкін. Бұл қорқыту нысанасына айналған адамды қорқытуға, ашуландыруға немесе масқаралауға бағытталған мақсатты мінез–құлық моделі.

Шеттету — Интернеттегі қарым–қатынас ортасынан құрбанды қасақана шеттетеді, мысалы: ойынға, кездесулерге немесе топқа кіргізбеуі, онлайн-әңгімелерден шығарып тастауы;

Қудалау — баланы не жасөспірімді хабарламалар арқылы қорлау сөздер жазып жеке не топ чаттарына жібереді;

Аутинг — жеке ақпаратты иесінің рұқсатынсыз жариялау, тікелей қорқытулар, өсектер жариялау;

Хейтинг — қорлаушы комментарийлер жазушылар және оның фотосының астындағы немесе хат алмасудағы адам туралы жағымсыз пікірлер.

Киберкездесу — ересек адамдардың интернет арқылы кәмелетке толмағандармен сөйлесіп, жыныстық мақсатта жеке кездесуге сөз байласуы.

Фрейпинг — бала немесе жасөспірімнің жеке парағын иеленіп алып, оның атынан жаман ақпарат жариялауы. Бұл құрбанның беделіне нұқсан келтіреді;

Жалған профиль қолдану — шынайы есім мен фамилиясын не телефон номерін пайдалана отырып, жалған парақша ашу;

Диссинг — бала туралы жалған ақпарат жазу немесе оның атынан жарнама жасау. Бұл баланың беделін түсіріп, басқалармен қарым-қатынасын бұзуы мүмкін;

Кетфишинг — кибербуллер баланың жеке парақшасына ұқсайтын жаңа парақша ашып, ішіне жеке суреттерді салып қоюы. Достар тізіміне баланың достарын қосады, сұраған кісілерге бұрынғы парақшаның бұзып алғанын не парольді ұмытқанын айтып сылтауратуы мүмкін. Осы парақша арқылы өзгелерден ақша сұрап не бала атынан жаман сөздер жазылуы мүмкін.

Грифинг — онлайн-ойындар ойнау барысында қасақана кедергілер келтіру және ойыннан ләззат алуына бөгет жасау.

Секстинг — құрбанның жалаңаш немесе жартылай жалаңаш фотолары мен видеосын орналастыру.

Бэйтинг — басқа адамды әдейі ренжіту.

Маскерейдинг — онлайн харассмент үшін жалған тұлға жасау.

Ростинг — қудалаудың құрбаны «берілгенше» топтық онлайн қудалау.

Троллинг — арандатушылық немесе қорлайтын тақырыптар туралы хабарламалар жіберу.

Киберагрессиямен күресуге бағытталған заңнамалық базаның қалыптаспауына байланысты халықаралық құқықтық қызмет көптеген кедергілерге ие болып отыр. Дегенмен, көптеген елдерде киберқауіпсіздікке қарсы заңнаманы әзірлеу бойынша қадамдар жасалуда.

Халықаралық деңгейде киберқауіпсіздік жалпы қорқыту элементі болып келеді және психологиялық және физикалық зорлық-зомбылықтың бір түрі ретінде танылады. Балалардың құқықтарын қорғауға ерекше назар аударылады. Әлемде кибербуллингпен күресу үш негізгі бағытта жүріп жатыр: интернет-платформалардың қауіпсіздік деңгейін жоғарылату, заңнамамен жұмыс жасау және балалар мен олардың ата-аналарына интернетте қауіпсіздік шараларын үйрету.

Еуропалық Одақ елдерінде киберқауіпсіздікке қарсы күресте қылмыстық немесе азаматтық жауапкершіліктің алдын алуға басымдық беріледі.

Б Құдайназаров негізгі орта білім беретін мектебінде  «Интернет желісіндегі кері әсер ететін сайттар жайында түсіндірме жұмыстар мен кибербуллингтің  алдын алу»  

 

                                          Анықтамасы

Мақсаты: Интернет-кеңістіктегі агрессивті мінез-құлық Қазақстанда және шетелдерде жасөспірімдер арасында жиі кездесе бастады. Қазіргі уақытта кибербуллинг өте кең таралып, ең өзекті мәселеге айналып отыр. Мұндай психологиялық зорлық-зомбылықтың түріне мектептегі жасөспірімдерге жиі ұшырайды. Ақпараттық технологиялар мен басқа да байланыс құралдарының дамуымен жасөспірімдерді қудалау нақты өмірден Интернетке көшті. Мақалада білім беру ортасындағы буллинг пен кибербуллинг мәселелерін зерттеуге арналған кейбір заманауи шетелдік зерттеулерге шолу жасалған

 Әдістері мен материалдар

Тақырыпты зерттеу мақсатында Қазақстан Республикасы мен шет мемлекеттердің ғылыми қайнар көздері мен заңнамалары зерттелді және талданды. Буллингтің құқықтық аспектілерін талдау кезінде келесі әдістер қолданылды: талдау және синтез, индукция және дедукция, салыстырмалы аналитикалық, ғылыми жалпылау, логикалық, формальды құқықтық, сауалнама алу әдісі. Сауалнама алу әдісі мұғалімдерге, оқушыларға және олардың құрдастарына қатысты пайдаланылды.

Нәтижелер мен талқылаулар

Кибербуллингтің түрлері. Кибербуллинг — бұл сандық технологияларды пайдалану арқылы қорқыту. Кибербуллинг әлеуметтік желілерде, мессенджерлерде, ойын платформаларында және ұялы телефондарда болуы мүмкін. Бұл қорқыту нысанасына айналған адамды қорқытуға, ашуландыруға немесе масқаралауға бағытталған мақсатты мінез–құлық моделі.

 

                              Педагог-психолог:                  Түгелбаева Р

                       «Сіз интернетке тәуелдісіз бе?»  тренинг

 

Мақсаты:

Бүкіләлемдік өрмек – интернетке байланысты оқушыларда толық ой қалыптастыру, пайдасы мен зиянын түсіндіру. Оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін жетілдіру, шығармашылыққа баулу. Оқушылар өз ойларын тиянақты жете айта білуге, өздерін сабырлы әрі тәртіпті болуға, басқаны тыңдай білуге тәрбиелеу. 

Күтілетін нәтиже: Студенттер интернет туралы толық мәлімет алады, интернеттің пайдасы мен зиянды жақтарын толық түсінеді және онымен қолдану, компьютермен жұмыс істеу ережелерін танысады.

Көрнекілігі: презентация, бояу қарындаштар, А3 формат қағаздар.

ТСО: компьютер, интербелсенді тақта.

Әдісі: миға шабуыл, фишбоун, топпен жұмыс, постер қорғау.

Барысы:

  Көптеген тұтынушылар компьютердің бірсыпыра өте пайдалы мүмкіндіктері бар екендігіне көздерін жеткізді. Ол мәтін теру, әр түрлі есептер шығару, көлемді мәліметтер сақтаумен қатар көңіл көтеру мақсаттарында да қолданыла береді. Қажетті құрылғылармен және соларға сәйкес программалармен жабдықталған компьютер музыкалық орталыққа айналып, сүйікті саздарыңызды тыңдай отырып дем алуыңызды қамтамасыз ете алады. Егер қызықты кино көргіңіз келсе де, компьютер негізінде шағын кинотеатр жасап алуға болады. Оны фильмдер, клиптер, тіпті өзіңіз түсіріп цифрлы күйге түрлендірген бейнежазбаларды да көру мақсатында пайдалана аласыз. Жұмыс істеп тұрған компьютер өз айналасында толқын ұзындығы 1, 5 м болатын электромагниттік өріс құрайды, сол өріс аясына түскен адам зиянды сәуле әсеріне ұшырайды. Осындай сәулелердің тағы да басқа шығар көздері болып ұялы телефондар, микротолқынды пештер, теледидар және радиоқабылдағыштар саналады. Осындай құралдарды компьютер тұрған жұмыс бөлмесіне орналастырып, оларды пайдалану дұрыс емес, өйткені барлығының да адамға тигізетін әсері қосыла отырып, жалпы зияны артады. Ал олардың денсаулыққа тигізетін зиянды әсері радиация тәрізді бірте - бірте қосыла келе көбейіп отырады. Компьютер алдында ұзақ отырғанда, көбінесе оның адамның нерв жүйесіне әсер етуі басым болады. Ауру бірден басталмайды. Бірте - бірте шаршау сезімі жиі пайда болып, адамның ашуланшақ болуы байқалады, басы айналады, әрі ауыра бастайды. Есте сақтау қабілеті нашарлап, өмірге деген қызығушылығы азаяды, жүрегі сыздап, жиі - жиі салқын тиіп, тәбеті де нашарлайды. Міне, біздің бүгінгі дебат сайысымыз бүгінгі күнде қарқындап дамып келе жатқан компьютердің, оқушылар арасында кеңінен қанат жайып кеткен агент төңірегінде болмақ.

1. Бейнебаян «Интернет»

Енді сіздерге осы бейнебаян төңірігінде, бейнебаянды талқылау үшін сұрақтар қойғым келіп тұр, ойланып жауап берсеңіздер.

1. Не байқадыңыз осы бейнебаяннан?
2. Не ұқтыңыз?
3. Компьютер сіздің денсаулығыңызға қалай әсер етеді?
4. Компьютер алдында қанша уақыт жұмыс ітеуге болады?
5. Білім алуымызға компьютердің және интернеттің қаншалықты көмегі бар?
6. Интернетпен жұмыс істегенде қандай ережені сақтаған жөн?
7. Компьютерге қандай ойын дискілерін пайдаланған жөн?
8. Өздеріңіз қандай сайт қолданасыз?
9. Сізге флешкамен құжат әкелді, оны көшіру үшін бірінші не істеу керек?
10. Интернет өмірімізге қажет па?
11. Әлеуметтік желі дегеніміз не?
12. Қандай әлеуметтік желіні білеміз?
13. Әлеуметтік желіні қолданасың ба?
14. Постер қорғау

І топ. Интернеттің пайдасы. Ұялы телефоның пайдасы

ІІ топ. Интернеттің зияны. Ұялы телефонның зияны

Жарайсыңдар, интернеттің пайдасы мен зияны туралы көп мәлімет жинақтадыңдар деп ойлаймын. Енді сіздерге сұрақ:

1. Өзіңнің компьютерге тәуелді болғаныңды байқай аласың ба?
2. Қандай белгілер арқылы байқар едің?

Экранға назар аударайық:

1. Компьютерге тәуелді болу белгілері:
2. Тамақты, шайды компьютер алдында ішесің.
3. Сабақты компьютердің алдында орындайсың.
4. Компьютердің алдында түнімен отырасың.
5. Сабаққа бармай компьютермен ойнағың кеп тұрады.
6. Үйге келген бойдан компьютердің алдына отырасың.
7. Бір сәтке компьютерің бұзылып қалса көңілің түсіп, не іспен айналысарыңды білмей ашуланасың.
8. Компьютермен жұмыс істеуге тиым салған адамға қарсы шығып, ренжіп ашуланасың.

Міне осындай белгілерді өз бойларыңнан байқасаңдар өзіңнің компьютерге тәуелді болғаныңды байқауға болады?

Сұрақ:

1. Осындай белгілер байқалса бойларыңнан не істеу керекпіз?
2. Компьютерге тәуелді болмас үшін не істеуіміз керек?

Жарайды, сіздерге топпен жұмыс беріледі.

Оқушылардың пікірлері тыңдалады.

Қорытынды: Бұрындары көбінесе монитор өте зиянды дейтін. Мамандар клавиатураның одан да қауіптірек екенін айтады. Себебі, клавиатурадағы төмен диапазоннан тарайтын электромагниттік сәулелер саусақ арқылы ағзаға әсер ететін көрінеді. Нәтижесінде, компьютермен көп жұмыс істеген адам жүйке ауруына ұшырайды. Және де компьютердің алдында көп отырғандар саусақ ауруларына да шалдығады.

 

 

Б Құдайназаров негізгі орта  білім беретін мектебінде   «Сіз интернетке тәуелдісіз бе?»  тренингтің

                                          Анықтамасы

Мақсаты:

Бүкіл әлемдік өрмек – интернетке байланысты оқушыларда толық ой қалыптастыру, пайдасы мен зиянын түсіндіру. Оқушылардың тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін жетілдіру, шығармашылыққа баулу. Оқушылар өз ойларын тиянақты жете айта білуге, өздерін сабырлы әрі тәртіпті болуға, басқаны тыңдай білуге тәрбиелеу. 

Күтілетін нәтиже: Студенттер интернет туралы толық мәлімет алады, интернеттің пайдасы мен зиянды жақтарын толық түсінеді және онымен қолдану, компьютермен жұмыс істеу ережелерін танысады.

Көрнекілігі: презентация, бояу қарындаштар, А3 формат қағаздар.

ТСО: компьютер, интербелсенді тақта.

Әдісі: миға шабуыл, фишбоун, топпен жұмыс, постер қорғау.

Барысы:

 
  Көптеген тұтынушылар компьютердің бірсыпыра өте пайдалы мүмкіндіктері бар екендігіне көздерін жеткізді. Ол мәтін теру, әр түрлі есептер шығару, көлемді мәліметтер сақтаумен қатар көңіл көтеру мақсаттарында да қолданыла береді. Қажетті құрылғылармен және соларға сәйкес программалармен жабдықталған компьютер музыкалық орталыққа айналып, сүйікті саздарыңызды тыңдай отырып дем алуыңызды қамтамасыз ете алады. Егер қызықты кино көргіңіз келсе де, компьютер негізінде шағын кинотеатр жасап алуға болады. Оны фильмдер, клиптер, тіпті өзіңіз түсіріп цифрлы күйге түрлендірген бейнежазбаларды да көру мақсатында пайдалана аласыз

Қорытынды:   Компьютер алдында ұзақ отырғанда, көбінесе оның адамның нерв жүйесіне әсер етуі басым болады. Ауру бірден басталмайды. Бірте - бірте шаршау сезімі жиі пайда болып, адамның ашуланшақ болуы байқалады, басы айналады, әрі ауыра бастайды. Есте сақтау қабілеті нашарлап, өмірге деген қызығушылығы азаяды, жүрегі сыздап, жиі - жиі салқын тиіп, тәбеті де нашарлайды. Міне, біздің бүгінгі дебат сайысымыз бүгінгі күнде қарқындап дамып келе жатқан компьютердің, оқушылар арасында кеңінен қанат жайып кеткен агент төңірегінде болмақ.

 

                 Педагог-психолог:                            Түгелбаева Р

Оқу мотивациясын тексеруге арналған сауалнама

Оқу мотивациясын тексеруге арналған сауалнама

/Н.Г.Лусканов бойынша/

10 сұрақтың жауаптары 0-ден 3 балға дейін бағаланады (теріс жауап – 0 балл, бейтарап – 1 балл, оң жауап – 3 балл). 30-25 балл жинаған оқушылар мектепке бейімделуінің жоғары деңгейін, 20 – 24 балл ортаңғы норманы, 15 – 19 балл ішкі мотивацияны, 10 – 14 балл және одан төменгі балл – мектепке деген теріс көзқарас, яғни мектеп дезадаптациясын көрсетеді.

Сауалнама сұрақтары

• Саған мектеп ұнай ма немесе ұнамай ма?
• Таңертең сен ұйқыдан тұрғанда мектепке қуанышпен барасың ба, әлде үйде қалғың келе ме?
• Егер мұғалім мектепке ертең барлығыңның келуің шарт емес, келгісі келген оқушылар ғана келсін десе, сен сабаққа келесің бе, әлде үйде қаласың ба?
• Кейбір сабақтың болмай қалуы саған ұнай ма?
• Саған үй тапсырмасын бермегенін қалайсың ба?
• Сен сабақта үзілістің көп болғанын қалайсың ба?
• Сен ата-анаңа мектеп жайында жиі айтасың ба?
• Саған мұғалімнің қатал болғаны ұнай ма?
• Сенің сыныпта достарың көп пе?
• Сыныптастарың саған ұнай ма?

Оқу мотивациясының динамикасын бағалау үшін сауалнамада сұрақтар қайталанып келеді. Оқу мотивация деңгейінің төмендеуі баланың мектеп дезадаптациясының көрсеткішін, ал оның жоғарылауы – оқудағы және дамудағы оң динамикасын білдіреді.

Жүргізілген зерттеулер оқушының мектепке бейімделуінің үш деңгейін бөліп көрсетеді:

Жоғары деңгей – оқушының мектепке қатынасы оң; берілген талаптарды адекватты қабылдайды, оқу материалдарын оңай меңгереді, мәліметтерді толық игерген, мұғалімнің айтқандарын мұқият тыңдайды, тапсырмаларды сыртқы бақылаусыз-ақ орындайды, өзіндік жұмысқа, барлық пәндерге қызығушылықпен қарайды, тапсырмаларды мұқият орындайды, сыныпта жоғары мәртебеге ие.

Ортаңғы деңгей -  оқушының мектепке қатынасы оң; оқу материалдарын түсінеді, бағдарламаның негізгілерін меңгереді, тапсырмаларды өзбетінше орындайды, оларды орындауда мұқия, бірақ бақылауды талап етеді, сабаққа қызығушылықпен дайындалады, сыныптағы көп оқушылармен достық қарым-қатынас жасайды.

Төменгі деңгей – оқушының мектепке қатынасы теріс, денсаулығының нашарлығына реніш білдіреді, көңіл-күйінің нашарлығын көрсетеді, тәртіп бұзады, оқу материалдарын фрагменталды меңгереді, өзіндік тапсырмаларға қызығушылық көрсетпейді, сабақтарға немқұрайлы дайындалады, бақылау мен көмекті қажет етеді, пассивті, сыныпта жақын достары жоқ.

Похожие публикации:

Сауалнама сұрақтары

• Саған мектеп ұнай ма немесе ұнамай ма?

 

• Таңертең сен ұйқыдан тұрғанда мектепке қуанышпен барасың ба, әлде үйде қалғың келе ме?

 

 

• Егер мұғалім мектепке ертең барлығыңның келуің шарт емес, келгісі келген оқушылар ғана келсін десе, сен сабаққа келесің бе, әлде үйде қаласың ба?

 

• Кейбір сабақтың болмай қалуы саған ұнай ма?

 

 

• Саған үй тапсырмасын бермегенін қалайсың ба?

 

• Сен сабақта үзілістің көп болғанын қалайсың ба?

 

 

• Сен ата-анаңа мектеп жайында жиі айтасың ба?

 

• Саған мұғалімнің қатал болғаны ұнай ма?

 

 

• Сенің сыныпта достарың көп пе?

 

• Сыныптастарың саған ұнай ма?